Giải pháp giúp bệnh nhân quản lý hiệu quả bệnh đái tháo đường

Đái tháo đường (tiểu đường) là bệnh mạn tính do rối loạn chuyển hóa đường huyết, với hai loại chính: týp 1 (thiếu insulin hoàn toàn) và týp 2 (đề kháng insulin hoặc thiếu tương đối). Tiểu đường týp 2 chiếm đa số, thường liên quan đến thừa cân và lối sống ít vận động. Kiểm soát tiểu đường hiệu quả giúp duy trì đường huyết ổn định, ngăn ngừa biến chứng tim mạch, thận, mắt, thần kinh. Phòng khám Đa khoa Dr. Binh Tele_Clinic sẽ cung cấp cách quản lý đái tháo đường một cách hiệu quả nhất.

1. Chế Độ Ăn Uống Lành Mạnh Để Ổn Định Đường Huyết

Chế độ ăn uống hợp lý là nền tảng kiểm soát đái tháo đường, giúp cân bằng đường huyết và ngăn ngừa biến chứng.

• Kiểm soát carbohydrate: Chọn carbohydrate hấp thu chậm như gạo lứt, yến mạch, khoai lang, đậu, tránh đường tinh luyện, bánh kẹo, nước ngọt. Trái cây ít ngọt (táo, bưởi, ổi) nên ăn nguyên quả, không ép nước, mỗi lần 1 khẩu phần nhỏ.
  Ví dụ: Thay cơm trắng bằng gạo lứt hoặc ăn khoai lang thay một phần cơm.

• Phương pháp đĩa thức ăn: Một nửa đĩa là rau không tinh bột (bông cải, dưa leo, rau xanh); 1/4 đĩa là đạm nạc (cá, thịt gà bỏ da, đậu hũ); 1/4 đĩa là tinh bột tốt (gạo lứt, bánh mì nguyên cám). Thêm một ít trái cây và sữa không đường nếu cần.

• Ăn đúng giờ, không bỏ bữa: Duy trì 3 bữa chính và 1-2 bữa phụ đều đặn. Không nhịn đói kéo dài, đặc biệt khi dùng insulin hoặc thuốc sulfonylurea, để tránh hạ đường huyết.
  Ví dụ: Chuẩn bị bữa phụ như sữa không đường hoặc vài bánh quy mặn.

• Kiểm soát khẩu phần và calo: Sử dụng chén nhỏ, nhai chậm, tránh ăn khi xem tivi. Khẩu phần tinh bột cỡ nắm tay, đạm cỡ lòng bàn tay.

• Hạn chế chất béo xấu, tăng chất xơ: Ưu tiên dầu ô liu, cá, quả bơ; hạn chế mỡ động vật, nội tạng. Rau, củ, đậu giàu chất xơ giúp chậm hấp thu đường.

• Hạn chế muối và rượu: Dưới 5g muối/ngày, nam không quá 2 đơn vị cồn/ngày, nữ không quá 1. Không uống rượu khi bụng đói.

• Uống đủ nước: 1.5-2 lít nước lọc hoặc trà không đường mỗi ngày, tránh nước ngọt, trà sữa.

2. Vận Động và Tập Luyện Hỗ Trợ Kiểm Soát Đường Huyết

Vận động đều đặn giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả, giảm đường huyết và cải thiện sức khỏe tổng thể.

• Tập luyện thường xuyên: Đặt mục tiêu 150 phút/tuần bài tập aerobic vừa phải (đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội), chia thành 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần. Thêm tập sức mạnh (yoga, tạ nhẹ) 2-3 lần/tuần.
  Ví dụ: Đi bộ sau bữa tối hoặc tập yoga buổi sáng.

• Chọn bài tập an toàn: Ưu tiên đi bộ, đạp xe, bơi lội. Mang giày êm, vừa chân để bảo vệ bàn chân. Tránh bài tập nặng nếu có biến chứng mắt hoặc thần kinh.

• Theo dõi đường huyết khi tập: Đo đường huyết trước tập; nếu <5.0 mmol/L, ăn nhẹ (1 lát bánh mì, 1 quả chuối). Mang kẹo ngọt phòng hạ đường huyết.

• Duy trì thói quen vận động: Tăng hoạt động hàng ngày như đi cầu thang bộ, làm vườn. Uống đủ nước khi tập để tránh mất nước.

• Lợi ích lâu dài: Tập luyện giúp giảm cân, hạ huyết áp, cải thiện tâm trạng và giấc ngủ.

3. Tuân Thủ Dùng Thuốc Theo Chỉ Định

Thuốc là yếu tố quan trọng trong quản lý đái tháo đường, cần tuân thủ nghiêm ngặt và kết hợp lối sống lành mạnh.

• Các loại thuốc: Thuốc uống (metformin, gliclazide) hoặc insulin tiêm tùy tình trạng. Dùng đúng liều, đúng thời điểm theo chỉ định.

• Tuân thủ nghiêm ngặt: Không tự ý bỏ thuốc hoặc điều chỉnh liều. Mang thuốc theo khi đi xa, xử trí liều quên theo hướng dẫn bác sĩ.

• Bảo quản insulin: Để ngăn mát (2-8°C) khi chưa dùng; insulin đang dùng để nhiệt độ phòng (<25°C) trong 4-6 tuần. Không dùng insulin đổi màu hoặc quá hạn.

• Phòng hạ đường huyết: Mang kẹo ngọt, viên glucose. Báo bác sĩ nếu thường xuyên hạ đường huyết để điều chỉnh liều.

• Thuốc kèm theo: Dùng thuốc huyết áp, mỡ máu, aspirin nếu được kê. Báo bác sĩ về các thuốc khác (đông y, kháng sinh) để tránh tương tác.

• Khi bị ốm: Không ngừng thuốc, đo đường huyết thường xuyên, uống đủ nước. Nhập viện nếu nôn nhiều hoặc đường huyết >16.7 mmol/L.

Tham khảo : GÓI TẦM SOÁT BỆNH TIỀN TIỂU ĐƯỜNG

4. Khám Định Kỳ Để Phát Hiện Sớm Biến Chứng

Khám định kỳ giúp theo dõi đường huyết, đánh giá biến chứng và điều chỉnh kế hoạch điều trị.

• Theo dõi HbA1c: Xét nghiệm mỗi 3-6 tháng, mục tiêu <7% (hoặc tùy chỉnh). HbA1c cao cần điều chỉnh thuốc hoặc lối sống.

• Khám mắt hàng năm: Soi đáy mắt để phát hiện tổn thương võng mạc. Báo bác sĩ nếu thấy mờ mắt, ruồi bay.

• Khám chân định kỳ: Kiểm tra chân mỗi 3-6 tháng, xét nghiệm cảm giác, mạch máu. Khám chuyên sâu mỗi năm.

• Xét nghiệm thận: Kiểm tra microalbumin niệu, creatinine, eGFR mỗi năm để phát hiện sớm bệnh thận.

• Khám răng miệng: Khám nha sĩ mỗi 6-12 tháng để phòng viêm lợi, nha chu.

• Tiêm ngừa: Tiêm vắc xin cúm hàng năm, phế cầu mỗi 5 năm, viêm gan B nếu cần.

• Trao đổi với bác sĩ: Hỏi về mục tiêu đường huyết, chế độ ăn, tập luyện. Đề nghị gặp chuyên gia dinh dưỡng nếu cần.

5. Theo Dõi Tại Nhà Để Chủ Động Quản Lý Bệnh

Theo dõi tại nhà giúp bạn kiểm soát đường huyết và phát hiện sớm vấn đề.

• Tự đo đường huyết: Sử dụng máy đo cá nhân, đo 1-6 lần/ngày tùy điều trị. Ghi kết quả vào sổ hoặc ứng dụng. Mục tiêu: 4.4-7.2 mmol/L lúc đói, <10 mmol/L sau ăn 2 giờ.

• Nhận biết dấu hiệu bất thường: Tăng đường huyết (khát, tiểu nhiều, mệt) hoặc hạ đường huyết (run, vã mồ hôi, choáng). Xử trí hạ đường huyết bằng 15g đường, kiểm tra lại sau 15 phút.

• Chăm sóc chân: Rửa chân, kiểm tra vết xước, thoa kem dưỡng, mang giày êm. Cắt móng chân cẩn thận, không đi chân trần.

• Giữ sức khỏe chung: Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu, ngủ đủ, giảm stress bằng thiền hoặc chia sẻ cộng đồng.

• Khi ốm đau: Đo đường huyết thường xuyên, uống đủ nước, không ngừng thuốc. Liên hệ bác sĩ nếu đường huyết >16.7 mmol/L hoặc nôn nhiều.

• Sổ tay tiểu đường: Ghi chép đường huyết, thuốc, lịch khám để hỗ trợ bác sĩ và xử trí cấp cứu.

Kiên trì áp dụng chế độ ăn uống khoa học, vận động đều đặn, tuân thủ dùng thuốc, khám định kỳ và theo dõi tại nhà sẽ giúp bạn kiểm soát đái tháo đường hiệu quả, bảo vệ sức khỏe tim mạch, thận, mắt, thần kinh và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn, khỏe mạnh mỗi ngày. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến bệnh tăng huyết áp, hãy đến Phòng khám Đa khoa Dr. Binh Tele_Clinic để được kiểm tra và thăm khám kịp thời.

Để được tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ:

📞 Hotline 1900 9204 để được tư vấn và đặt lịch khám.

📲 Tải ứng dụng Dr. Binh để đặt gói tầm soát và theo dõi sức khỏe dễ dàng hơn!