Trào Ngược Dạ Dày: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Trào ngược dạ dày (GERD - Gastroesophageal Reflux Disease) là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy nóng rát ở ngực, ợ chua hoặc khó chịu sau bữa ăn, có thể bạn đang gặp phải tình trạng này. Vậy trào ngược dạ dày là gì, nguyên nhân do đâu và làm thế nào để điều trị hiệu quả? Hãy cùng Phòng khám Đa khoa Dr. Binh Tele_Clinic tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Trào Ngược Dạ Dày Là Gì?

Trào ngược dạ dày xảy ra khi axit dạ dày hoặc dịch mật chảy ngược lên thực quản, gây kích ứng niêm mạc và dẫn đến các triệu chứng khó chịu. Thông thường, cơ vòng thực quản dưới (LES) hoạt động như một "van" ngăn dịch dạ dày trào lên. Tuy nhiên, khi cơ vòng này yếu hoặc hoạt động không đúng cách, axit dạ dày dễ dàng xâm nhập vào thực quản, gây ra các vấn đề sức khỏe.

2. Triệu Chứng Của Trào Ngược Dạ Dày

Nhận biết các triệu chứng của trào ngược dạ dày là bước đầu tiên để điều trị kịp thời. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến:

2.1. Ợ Chua và Nóng Rát Ngực

Đây là triệu chứng điển hình nhất. Bạn có thể cảm thấy vị chua hoặc đắng trong miệng, kèm theo cảm giác nóng rát ở ngực (thường gọi là "ợ nóng"). Cảm giác này thường xuất hiện sau bữa ăn hoặc khi nằm xuống.

2.2. Khó Nuốt hoặc Cảm Giác Vướng Ở Cổ

Một số người cảm thấy khó nuốt, như thể thức ăn bị kẹt ở cổ họng. Điều này xảy ra do niêm mạc thực quản bị kích ứng hoặc viêm.

2.3. Đau Ngực

Đôi khi, trào ngược dạ dày gây đau ngực, dễ nhầm lẫn với các vấn đề tim mạch. Nếu bạn gặp triệu chứng này thường xuyên, hãy đi khám để loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng.

2.4. Ho Mãn Tính hoặc Khàn Giọng

Axit trào ngược lên thực quản có thể kích thích dây thanh quản, dẫn đến ho kéo dài, khàn giọng hoặc cảm giác ngứa họng, đặc biệt vào buổi sáng.

2.5. Các Triệu Chứng Khác

• Buồn nôn sau bữa ăn.
• Tăng tiết nước bọt bất thường.
• Hơi thở có mùi khó chịu.
• Cảm giác đầy bụng, khó tiêu.

3. Nguyên Nhân Gây Trào Ngược Dạ Dày

Hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn phòng ngừa và điều trị trào ngược dạ dày hiệu quả hơn. Dưới đây là những yếu tố chính:

3.1. Cơ Vòng Thực Quản Yếu

Cơ vòng thực quản dưới (LES) không đóng chặt sau khi thức ăn đi qua là nguyên nhân chính. Điều này có thể do di truyền, tuổi tác hoặc các yếu tố khác làm suy giảm chức năng cơ vòng.

3.2. Thói Quen Ăn Uống và Sinh Hoạt

• Ăn quá no hoặc ăn gần giờ đi ngủ, gây áp lực lên dạ dày, đẩy axit lên thực quản.
• Thực phẩm kích thích: Đồ cay, chua, béo, cà phê, rượu, chocolate và nước ngọt có gas dễ làm trầm trọng tình trạng.
• Hút thuốc lá: Làm giảm áp lực cơ vòng thực quản và kích thích tiết axit.

3.3. Các Bệnh Lý Liên Quan

• Thoát vị cơ hoành: Một phần dạ dày bị đẩy lên qua cơ hoành, làm gián đoạn chức năng cơ vòng thực quản.
• Béo phì: Áp lực từ mỡ bụng làm tăng nguy cơ trào ngược.
• Mang thai: Sự thay đổi nội tiết và áp lực từ thai nhi có thể gây trào ngược ở phụ nữ mang thai.
• Bệnh lý dạ dày: Viêm loét dạ dày, nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) cũng góp phần làm tăng axit dạ dày.

4. Biến Chứng Nguy Hiểm Của Trào Ngược Dạ Dày

Nếu không được điều trị kịp thời, trào ngược dạ dày có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:

• Viêm thực quản: Axit gây tổn thương niêm mạc thực quản, dẫn đến viêm hoặc loét.
• Hẹp thực quản: Mô sẹo hình thành do viêm mạn tính, gây khó nuốt.
• Barrett thực quản: Niêm mạc thực quản biến đổi bất thường, làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
• Vấn đề hô hấp: Axit trào ngược vào phổi có thể gây viêm phổi hoặc hen suyễn.

5. Cách Điều Trị Trào Ngược Dạ Dày

Điều trị trào ngược dạ dày thường kết hợp thay đổi lối sống, dùng thuốc và trong một số trường hợp là can thiệp phẫu thuật. Dưới đây là các phương pháp phổ biến:

5.1. Thay Đổi Lối Sống

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh thực phẩm kích thích như đồ chiên rán, cà phê, rượu. Ăn từng bữa nhỏ, nhai kỹ và không nằm ngay sau khi ăn.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu thừa cân để giảm áp lực lên dạ dày.
• Ngủ đúng tư thế: Kê cao đầu giường khoảng 15-20cm khi ngủ để ngăn axit trào ngược.
• Giảm stress: Thực hành yoga, thiền hoặc các bài tập thư giãn.

5.2. Sử Dụng Thuốc

• Thuốc kháng axit (Antacids): Trung hòa axit dạ dày, giảm triệu chứng nhanh chóng (ví dụ: Maalox, Gaviscon).
• Thuốc ức chế bơm proton (PPIs): Giảm tiết axit, hỗ trợ chữa lành thực quản (Omeprazole, Esomeprazole).
• Thuốc chẹn H2: Giảm sản xuất axit dạ dày (Ranitidine, Famotidine).
• Thuốc tăng cường cơ vòng thực quản: Metoclopramide có thể được chỉ định trong một số trường hợp.

5.3. Can Thiệp Phẫu Thuật

Trong trường hợp nặng hoặc không đáp ứng với thuốc, bác sĩ có thể đề xuất:

Phẫu thuật Nissen: Tăng cường cơ vòng thực quản bằng cách quấn một phần dạ dày quanh thực quản.

Sửa chữa thoát vị cơ hoành: Nếu trào ngược liên quan đến thoát vị.

6. Phòng Ngừa Trào Ngược Dạ Dày

Để giảm nguy cơ trào ngược dạ dày, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Ăn uống điều độ, tránh bỏ bữa hoặc ăn quá no.
• Hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý dạ dày.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.

Trào ngược dạ dày không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nếu không được kiểm soát. Bằng cách nhận biết triệu chứng, hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp, bạn có thể cải thiện chất lượng cuộc sống đáng kể. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong lối sống, lắng nghe cơ thể và tìm đến bác sĩ khi cần thiết. Đừng để trào ngược dạ dày cản trở cuộc sống của bạn.

Để được tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ:

📞 Hotline 1900 9204 để được tư vấn và đặt lịch khám.

📲 Tải ứng dụng Dr. Binh để đặt gói tầm soát và theo dõi sức khỏe dễ dàng hơn!