Xe Điều Trị Bệnh Nhân Đột Quỵ Di Động Công Nghệ Cao

Các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu và Đột phá điều trị (Clinical Innovation and Research Institute) thuộc Trung tâm Y tế Memorial Hermann (Texas, Houston) đã đề xuất xe điều trị đột quỵ di động đầu tiên tại Mỹ, cho phép phát hiện và điều trị bệnh nhân đột quỵ trong vòng 1 giờ đầu tiên kể từ khi xuất hiện triệu chứng đột quỵ.

Theo AHA, có đến gần 800.000 người Mỹ bị đột quỵ hàng năm và là nguyên nhân thứ 4 dẫn đến tử vong tại quốc gia này. Khoảng 1/3 số bệnh nhân đột quỵ được tiếp cận với xe điều trị đột quỵ di động, được điều trị trong vòng một giờ đầu sau khi có các triệu chứng đột quỵ, so với chưa đến 1% người được điều trị tại phòng cấp cứu bệnh viện thông thường. Khi phát hiện được đột quỵ sớm khả năng cứu sống các tế bào não và phục hồi càng lớn, bệnh nhân có thể được phục hồi trong vòng 3 giờ hoặc 4 giờ rưỡi điều trị.

Các xe điều trị đột quỵ di động là các xe cứu thương hiện đại được trang bị tất cả công nghệ cần thiết và nhân viên điều trị đột quỵ bao gồm máy quét CT di động, kỹ thuật viên hình ảnh, nhân viên y tế, y tá, bác sĩ thần kinh và tPA để giải phóng cục máu đông. Xe cũng được trang bị công nghệ y học không dây để nhận tư vấn từ xa với một chuyên gia thần kinh học hoặc các chuyên gia khác nếu cần.

Máy quét CT là kỹ thuật hiện đại dùng nhiều tia X quang quét lên khu vực não bộ theo lát cắt ngang phối hợp với xử lý bằng máy vi tính để được một hình ảnh 2 chiều hoặc 3 chiều bộ phận não bộ. Dữ liệu hình ảnh được truyền không dây qua 3G, 4G hoặc vệ tinh đến các chuyên gia thần kinh hoặc phòng cấp cứu để chẩn đoán nếu bệnh nhân đang bị đột quỵ, và phân loại đột quỵ do thiếu máu cục bộ (do cục máu đông) hay xuất huyết (do vỡ mạch máu). Với công nghệ không dây, có thể sẽ không cần đến sự có mặt của các bác sĩ thần kinh trên xe mà vẫn đảm bảo được kết nối thoại 2 chiều để giao tiếp với các nhân viên trên xe.

Một xe điều trị đột quỵ di động có thể kiểm tra các mẫu máu ngay trên xe. Nếu phát hiện ra rằng bệnh nhân đang bị đột quỵ do thiếu máu (chiếm khoảng 87% tổng số đột quỵ), nhân viên y tế trên xe có thể sử dụng chất hoạt hóa plasminogen mô đường tĩnh mạch (IV tPA) để phá vỡ cục máu đông (không sử dụng trong trường hợp xuất huyết não cấp tính, sử dụng máy quét CT chụp cắt lớp vi tính để đánh giá phân loại đột quỵ).

tPA được FDA chấp thuận năm 1996, để giải phóng các cục máu đông và là phương pháp mang lại hiệu quả cao trong điều trị đột quỵ do thiếu máu cục bộ, được sử dụng phổ biến từ năm 2016 (theo Viện thần kinh Mỹ). tPA làm tăng khả năng hồi phục các triệu chứng đột quỵ lên đến 50% và làm giảm đáng kể tỷ lệ biến chứng trầm trọng. Hiện tại Mỹ, chỉ có từ 3 đến 8,5% số bệnh nhân đủ tiêu chuẩn tiếp cận tPA, theo một nghiên cứu tại JAMA. Lý tưởng hơn, hơn 40% bệnh nhân đột quỵ cần được tiếp nhận phương pháp này.

Các xe điều trị đột quỵ di động bao gồm nhân viên y tế, y tá, chuyên gia CT và lái xe EMS. Khi một cuộc gọi khẩn cấp (911) được nhận và nghi ngờ bệnh nhân đang trong cơn đột quỵ, xe điều trị đột quỵ di động sẽ chạy trong phạm vi bán kính 7-8 dặm trong khi bệnh nhân được đánh giá bởi nhân viên y tế trên xe cứu thương thông thường. Nếu một cơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ được chẩn đoán, xe điều trị đột quỵ di động có thể tiếp tục đến vị trí của bệnh nhân hoặc có thể gặp được bệnh nhân khi vận chuyển bằng xe cứu thương thông thường. Nhờ hoạt động của các xe điều trị đột quỵ di động giúp quá trình điều trị bệnh nhân đột quỵ hiệu quả hơn tại bệnh viện, vì bệnh nhân đã được điều trị một phần trong các xe điều trị đột quỵ trước khi đến bệnh viện.

Theo VIMED STEMO, tiến hành một cuộc khảo sát chọn ngẫu nhiên 100 bệnh nhân cho xe cứu thương đột quỵ di động. Điều đáng ngạc nhiên xảy ra khi điều trị đột quỵ trước khi nhập viện giảm đáng kể thời gian trung bình từ khi thực hiện cuộc gọi khẩn cấp đến quyết định điều trị (35 đến 76 phút). Điều đó chứng tỏ rằng chẩn đoán và điều trị đột quỵ trước khi nhập viện là phương pháp khả thi và có thể làm giảm thời gian điều trị đến một mức độ mà trước đây chưa thể tiếp cận được.

Mỗi phút trong đột quỵ do thiếu máu cục bộ, gần 2 triệu tế bào não chết vì bị thiếu máu giàu oxy. Theo bác sĩ Rasmussen, thời gian thực sự là vấn đề quan trọng trong việc chăm sóc đột quỵ, do đó bệnh nhân càng sớm được điều trị, khả năng họ sẽ nhận được phương pháp điều trị tốt nhất, có thể giúp họ hồi phục nhanh chóng và giảm đáng kể tỉ lệ biến chứng trầm trọng.

Tổng hợp & Biên dịch: Anh Tú