Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không? Triệu chứng ra sao?

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD - Chronic Obstructive Pulmonary Disease) là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Đây là căn bệnh mạn tính, gây khó khăn trong việc thở và có thể làm giảm chất lượng cuộc sống nếu không được quản lý đúng cách. Một câu hỏi thường gặp là: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không? Cùng với đó, việc nhận biết các triệu chứng của COPD là yếu tố quan trọng để phát hiện và điều trị sớm. 

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là gì?

COPD là một nhóm bệnh lý bao gồm viêm phế quản mạn tính và khí phế thũng, đặc trưng bởi sự tắc nghẽn luồng khí trong phổi, làm hạn chế khả năng hô hấp. Các nguyên nhân chính của COPD bao gồm:

• Hút thuốc lá: Là nguyên nhân hàng đầu, chiếm khoảng 80-90% các trường hợp.

• Tiếp xúc với khói bụi, hóa chất: Làm việc trong môi trường ô nhiễm hoặc tiếp xúc với khói bụi lâu dài.

• Yếu tố di truyền: Thiếu hụt alpha-1 antitrypsin, một protein bảo vệ phổi, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

• Nhiễm trùng hô hấp tái phát: Góp phần làm tổn thương phổi.

Tại Việt Nam, COPD ngày càng phổ biến, đặc biệt ở những người trên 40 tuổi, những người hút thuốc lâu năm hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), COPD là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu trên toàn cầu.

Xem thêm: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD là gì?

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không?

Câu trả lời ngắn gọn là: COPD hiện không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua các phương pháp điều trị và thay đổi lối sống, giúp làm chậm tiến triển bệnh, giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Lý do copd không chữa khỏi hoàn toàn

COPD gây tổn thương vĩnh viễn đến cấu trúc phổi, đặc biệt là các phế nang (khí phế thũng) hoặc viêm mạn tính ở đường thở (viêm phế quản mạn). Những tổn thương này không thể phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể:

• Ngăn chặn bệnh tiến triển nặng hơn.

• Giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt cấp (exacerbations).

• Giúp bệnh nhân duy trì hoạt động hàng ngày.

Các phương pháp quản lý COPD

1. Thuốc điều trị:

   • Thuốc giãn phế quản: Giúp mở rộng đường thở, bao gồm thuốc hít beta-2 agonist (salbutamol) và kháng cholinergic (tiotropium).

   • Corticosteroid hít: Giảm viêm trong phổi, thường được sử dụng cho các trường hợp nặng.

   • Oxy liệu pháp: Cung cấp oxy bổ sung cho bệnh nhân có nồng độ oxy máu thấp.

   • Thuốc kháng sinh: Dùng trong trường hợp đợt cấp do nhiễm trùng.

2. Phục hồi chức năng phổi:

   • Các chương trình tập luyện hô hấp và thể dục giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp và khả năng thở.

   • Hướng dẫn kỹ thuật hít thở cơ hoành để tối ưu hóa luồng khí.

3. Thay đổi lối sống:

   • Ngừng hút thuốc: Đây là bước quan trọng nhất để làm chậm tiến triển bệnh.

   • Tránh tác nhân kích thích: Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, hóa chất và ô nhiễm không khí.

   • Tập thể dục đều đặn: Các bài tập nhẹ như đi bộ, yoga giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.

4. Phẫu thuật (trong một số trường hợp nặng):

   • Cắt giảm thể tích phổi: Loại bỏ phần phổi bị tổn thương để cải thiện chức năng hô hấp.

   • Ghép phổi: Dành cho bệnh nhân giai đoạn cuối, nhưng hiếm khi được áp dụng.

Tiên lượng của bệnh

Tỷ lệ sống sót và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân COPD phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, độ tuân thủ điều trị và lối sống. Phát hiện ở giai đoạn sớm (GOLD 1 hoặc 2) mang lại tiên lượng tốt hơn so với giai đoạn nặng (GOLD 3 hoặc 4). Với quản lý đúng cách, nhiều bệnh nhân có thể sống khỏe mạnh trong nhiều năm.

Triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Nhận biết sớm các triệu chứng của COPD là yếu tố then chốt để can thiệp kịp thời. Các triệu chứng thường xuất hiện dần dần và trở nặng theo thời gian. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến:

1. Khó thở (Dyspnea)

• Đặc điểm: Cảm giác thiếu hơi, khó thở, đặc biệt khi vận động (như leo cầu thang, đi bộ nhanh).

• Tiến triển: Ở giai đoạn đầu, khó thở chỉ xuất hiện khi gắng sức. Về sau, có thể khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi.

• Lưu ý: Đây là triệu chứng chính và thường khiến bệnh nhân đi khám bác sĩ.

2. Ho mạn tính

• Đặc điểm: Ho kéo dài, thường xuyên, có thể kèm đờm hoặc không.

• Thời điểm: Ho thường nặng hơn vào buổi sáng (thường gọi là “ho của người hút thuốc”).

• Tiến triển: Ho trở nên thường xuyên hơn khi bệnh nặng lên.

3. Sản xuất đờm

• Đặc điểm: Tăng tiết đờm, thường có màu trắng hoặc trong. Trong các đợt cấp, đờm có thể chuyển màu vàng hoặc xanh do nhiễm trùng.

• Lưu ý: Lượng đờm tăng dần theo thời gian, đặc biệt ở bệnh nhân viêm phế quản mạn.

4. Mệt mỏi và suy nhược

• Đặc điểm: Cảm giác mệt mỏi kéo dài, giảm khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày.

• Nguyên nhân: Do thiếu oxy trong máu và năng lượng tiêu hao để thở.

5. Các triệu chứng khác

• Khò khè: Tiếng thở rít hoặc khò khè khi thở, đặc biệt trong các đợt cấp.

• Đau tức ngực: Thường xuất hiện khi phổi bị viêm hoặc nhiễm trùng.

• Sụt cân không rõ nguyên nhân: Thường gặp ở giai đoạn nặng do tiêu hao năng lượng cao.

• Nhiễm trùng hô hấp tái phát: Bệnh nhân COPD dễ bị cảm lạnh, cúm hoặc viêm phổi.

Triệu chứng trong đợt cấp

Đợt cấp là tình trạng triệu chứng trở nặng đột ngột, thường do nhiễm trùng, ô nhiễm không khí hoặc thay đổi thời tiết. Các dấu hiệu bao gồm:

• Khó thở nghiêm trọng hơn.

• Tăng lượng đờm hoặc đổi màu đờm.

• Sốt, mệt mỏi, lú lẫn (ở người cao tuổi).

Xem thêm: 4 giai đoạn bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính mà bạn cần biết

Phát hiện và chẩn đoán COPD

Để xác định COPD, bác sĩ thường sử dụng:

• Hỏi bệnh sử và khám lâm sàng: Đánh giá tiền sử hút thuốc, tiếp xúc môi trường và triệu chứng.

• Đo chức năng phổi (Spirometry): Xét nghiệm chính để xác định mức độ tắc nghẽn luồng khí.

• Chụp X-quang hoặc CT ngực: Phát hiện tổn thương phổi hoặc các bệnh lý liên quan.

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ oxy và các dấu hiệu viêm.

Phòng ngừa và quản lý COPD

Mặc dù COPD không thể chữa khỏi, nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát bằng cách:

• Ngừng hút thuốc: Đây là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn bệnh tiến triển.

• Tiêm phòng: Tiêm vắc-xin cúm và viêm phổi để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

• Tập thể dục: Các bài tập nhẹ như đi bộ, hít thở cơ hoành giúp cải thiện sức khỏe phổi.

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu protein, vitamin C, E và omega-3.

• Tránh ô nhiễm: Sử dụng khẩu trang khi ra ngoài, giữ nhà cửa sạch sẽ, tránh khói bụi.

Xem thêm: Hướng dẫn cách chăm sóc bệnh nhân COPD đúng cách

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một bệnh lý mạn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả thông qua điều trị y tế, thay đổi lối sống và phòng ngừa đợt cấp. Nhận biết các triệu chứng như khó thở, ho mạn tính, sản xuất đờm và mệt mỏi là rất quan trọng để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Nếu bạn hoặc người thân có nguy cơ mắc COPD, hãy gọi ngay Hotline: 19009204 hoặc đến ngay Dr. Binh Tele_Clinic để được tư vấn chi tiết hơn về tình trạng sức khỏe của bạn và điều trị kịp thời.