Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn 4: Dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) giai đoạn 4, hay còn gọi là giai đoạn cuối, là giai đoạn nghiêm trọng nhất của bệnh lý hô hấp này. Ở giai đoạn này, chức năng phổi suy giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và đòi hỏi sự can thiệp y tế chuyên sâu. Bài viết này Phòng khám đa khoa Dr. Binh Tele_Clinic sẽ cung cấp thông tin chi tiết về dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân, và các phương pháp điều trị COPD giai đoạn 4, giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh và cách quản lý hiệu quả để cải thiện sức khỏe.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn 4 là gì?

COPD là một nhóm bệnh lý gây tắc nghẽn luồng khí trong phổi, bao gồm viêm phế quản mạn tính và khí phế thũng. Theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, COPD giai đoạn 4 được xác định khi chỉ số FEV1 (thể tích thở ra gắng sức trong 1 giây) dưới 30% so với giá trị bình thường hoặc khi FEV1 dưới 50% kèm theo suy hô hấp mạn tính. Đây là giai đoạn nặng nhất, thường đi kèm với các biến chứng nghiêm trọng như suy tim phải hoặc suy hô hấp.

Người bệnh ở giai đoạn 4 thường cảm thấy khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi, và các hoạt động hàng ngày trở nên cực kỳ khó khăn. Việc điều trị kịp thời và quản lý bệnh hiệu quả là cần thiết để giảm triệu chứng, ngăn ngừa các đợt cấp, và kéo dài tuổi thọ.

Xem thêm: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD là gì?

Dấu hiệu nhận biết COPD giai đoạn 4

Triệu chứng của COPD giai đoạn 4 rất nghiêm trọng và ảnh hưởng lớn đến mọi khía cạnh của cuộc sống. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến:

1. Khó thở nặng liên tục: Người bệnh cảm thấy khó thở hầu hết thời gian, ngay cả khi ngồi yên hoặc nằm nghỉ. Khó thở có thể nghiêm trọng đến mức gây cảm giác ngạt thở.

2. Ho mạn tính nặng: Ho kéo dài, dai dẳng, thường kèm theo đờm (đàm) màu vàng, xanh, hoặc có máu. Ho có thể làm người bệnh kiệt sức.

3. Mệt mỏi cực độ: Do thiếu oxy nghiêm trọng, người bệnh cảm thấy kiệt sức, không đủ năng lượng để thực hiện các hoạt động đơn giản như ăn uống hoặc tắm rửa.

4. Khò khè và tức ngực: Tiếng thở khò khè hoặc cảm giác nặng ngực do đường thở bị thu hẹp nghiêm trọng và viêm kéo dài.

5. Các đợt cấp thường xuyên: Các đợt cấp (exacerbations) xảy ra thường xuyên hơn, có thể do nhiễm trùng, ô nhiễm không khí, hoặc các yếu tố kích thích khác. Các đợt cấp này thường yêu cầu nhập viện.

6. Sụt cân nghiêm trọng: Người bệnh có thể bị suy dinh dưỡng do cơ thể tiêu hao nhiều năng lượng để duy trì hô hấp.

7. Phù nề và biến chứng tim mạch: Sưng ở chân, mắt cá chân, hoặc bàn chân do suy tim phải, một biến chứng thường gặp ở giai đoạn 4.

8. Màu da xanh xao hoặc tím tái: Do thiếu oxy trong máu, da và môi có thể chuyển màu xanh hoặc tím (cyanosis).

Những triệu chứng này không chỉ gây khó khăn về thể chất mà còn ảnh hưởng lớn đến tinh thần, khiến người bệnh dễ rơi vào trạng thái lo âu hoặc trầm cảm.

Xem thêm: 4 giai đoạn bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Nguyên nhân gây COPD giai đoạn 4

COPD giai đoạn 4 là kết quả của tổn thương phổi tích lũy qua nhiều năm, với các nguyên nhân chính bao gồm:

• Hút thuốc lá: Là yếu tố nguy cơ hàng đầu, gây tổn thương phế nang và viêm đường thở mạn tính.

• Tiếp xúc với chất ô nhiễm: Hít phải khói bụi, hóa chất độc hại, hoặc không khí ô nhiễm trong thời gian dài, đặc biệt ở môi trường công nghiệp hoặc đô thị.

• Nhiễm trùng hô hấp lặp lại: Các đợt nhiễm trùng phổi hoặc viêm phế quản tái phát làm tổn thương phổi thêm nghiêm trọng.

• Yếu tố di truyền: Thiếu hụt alpha-1 antitrypsin, một protein bảo vệ phổi, làm tăng nguy cơ mắc COPD.

• Thiếu quản lý ở giai đoạn sớm: Nếu COPD không được điều trị hiệu quả ở các giai đoạn trước, bệnh sẽ tiến triển nhanh sang giai đoạn 4.

Xem thêm: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn 1

Chẩn đoán COPD giai đoạn 4

Để chẩn đoán COPD giai đoạn 4, bác sĩ sẽ sử dụng các phương pháp sau:

1. Đo hô hấp ký (Spirometry): Xét nghiệm này đo FEV1 để xác định mức độ tắc nghẽn luồng khí. FEV1 dưới 30% hoặc dưới 50% kèm suy hô hấp xác nhận giai đoạn 4.

2. Khám lâm sàng: Bác sĩ đánh giá tiền sử bệnh, triệu chứng, và các yếu tố nguy cơ như hút thuốc hoặc tiếp xúc với chất ô nhiễm.

3. Chụp X-Quang hoặc CT Ngực: Giúp đánh giá mức độ tổn thương phổi, phát hiện khí phế thũng, hoặc loại trừ các bệnh lý khác.

4. Xét nghiệm khí máu: Đo nồng độ oxy và carbon dioxide trong máu để đánh giá mức độ suy hô hấp.

5. Xét nghiệm máu: Phát hiện các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc các vấn đề sức khỏe liên quan.

Xem thêm: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn 3

​​​​​​​

Phương pháp điều trị COPD giai đoạn 4

Điều trị COPD giai đoạn 4 tập trung vào giảm triệu chứng, ngăn ngừa các đợt cấp, và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phương pháp bao gồm:

1. Thay đổi lối sống

• Ngừng hút thuốc: Đây là bước quan trọng nhất để làm chậm tiến triển bệnh, dù ở giai đoạn này hiệu quả có thể hạn chế hơn.

• Tránh chất kích thích: Hạn chế tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, hoặc không khí ô nhiễm. Máy lọc không khí trong nhà là một giải pháp hữu ích.

• Dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung thực phẩm giàu protein, calo, và vitamin để ngăn ngừa suy dinh dưỡng và duy trì sức khỏe.

2. Điều trị thuốc

• Thuốc giãn phế quản tác dụng dài: Các thuốc như tiotropium, salmeterol, hoặc formoterol giúp mở rộng đường thở, giảm khó thở.

• Corticoid hít hoặc uống: Được sử dụng để giảm viêm, đặc biệt trong các đợt cấp. Ví dụ: budesonide hoặc prednisone.

• Thuốc ức chế Phosphodiesterase-4: Như roflumilast, giúp giảm viêm và ngăn ngừa các đợt cấp.

• Kháng sinh: Dùng trong trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp, một nguyên nhân phổ biến gây đợt cấp.

3. Oxy liệu pháp

Oxy liệu pháp là yếu tố then chốt trong điều trị COPD giai đoạn 4. Hầu hết bệnh nhân cần sử dụng oxy liên tục hoặc thường xuyên qua ống thông mũi hoặc mặt nạ để duy trì nồng độ oxy trong máu.

4. Phục hồi chức năng phổi

Chương trình phục hồi chức năng phổi bao gồm:

• Tập thở: Các kỹ thuật như thở mím môi hoặc thở cơ hoành giúp cải thiện hiệu quả hô hấp.

• Tập thể dục nhẹ: Các bài tập được thiết kế riêng để duy trì sức mạnh cơ bắp và cải thiện khả năng vận động.

• Hỗ trợ tâm lý: Tư vấn tâm lý hoặc tham gia nhóm hỗ trợ để giảm lo âu và trầm cảm.

5. Can thiệp phẫu thuật

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề xuất:

• Phẫu thuật giảm thể tích phổi: Loại bỏ các phần phổi bị tổn thương nghiêm trọng để cải thiện chức năng hô hấp.

• Ghép phổi: Được xem xét cho những bệnh nhân đủ sức khỏe, khi các phương pháp khác không hiệu quả.

• Cắt phế quản: Một thủ thuật hiếm gặp để loại bỏ các khu vực phổi bị tổn thương nghiêm trọng.

6. Chăm sóc giảm nhẹ

Ở giai đoạn 4, chăm sóc giảm nhẹ (palliative care) có thể được áp dụng để giảm đau, cải thiện sự thoải mái, và hỗ trợ tinh thần cho bệnh nhân và gia đình.

7. Phòng ngừa các đợt cấp

• Tiêm phòng cúm và viêm phổi định kỳ để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

• Theo dõi triệu chứng thường xuyên và tuân thủ điều trị.

• Tránh các yếu tố kích thích như khói bụi, thời tiết lạnh, hoặc căng thẳng.

​​​​​​​​​​​​​​

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn 4 là giai đoạn nghiêm trọng nhất, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cuộc sống. Tuy nhiên, với sự điều trị tích cực, bao gồm thuốc, oxy liệu pháp, và thay đổi lối sống, người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu bạn hoặc người thân có các dấu hiệu như khó thở nghiêm trọng, ho kéo dài, hoặc mệt mỏi cực độ, hãy gọi ngay Hotline: 19009204 hoặc đến ngay Dr. Binh Tele_Clinic để được tư vấn chi tiết hơn về tình trạng sức khỏe của bạn và điều trị kịp thời.